اصولا توپولوژی شبکه به نحوه ی چیدمان منطقی اجزای شبکه گفته میشود. ذهنیت اشتباهی در بعضی افراد ایجاد شده که توپولوژی به چیدمان فیزیکی دیوایس های شبکه تلقی میشود . به عنوان مثال فرض کنید یک شبکه با توپولوژی BUS (در ادامه مفصل درباره ی انواع توپولوژی شبکه صحبت خواهیم کرد) را گرد یک میز داریره ای نصب کرده باشیم که با توجه به تعریف دوم، حالا شبکه ی ما از BUS به RING تغییر حالت داده است که این غلط است!
انواع توپولوژی های پرکاربرد شبکه:
وقتی میخواهید توپولوژی های مختلف را با هم مقایسه کنسد باید تفاوت اجزای آن را در نظر بگیرید.
4 نوع عمده از توپولوژی های شبکه مورد استفاده قرار میگیرند:
توپولوژی خطی (BUS):
توپولوژی خطی یکی از رایج ترین توپولوژی ها برای استفاده در شبکه های کوچک می باشد
در این مدل، از یک کابل به عنوان ستون فقرات (Backbone) اصلی در شبکه استفاده شده و تمام کامپیوترهای موجود در شبکه به ان متصل می شوند. به عبارت دیگر در این روش کابل شبکه (معمولا Coaxial) بین تمام دستگاه های متصل به شبکه به اشتراک گذاشته می شود. از خصوصیات مهم این توپولوژی این است که دیتا از یک ایستگاه بر روی دیوایس مقصد انتقال می یابد و فقط دیوایس مقصد اجازه ی دریافت و استفاده از ان را دارد.
مزایای توپولوژی BUS:
- کم هزینه بودن : به دلیل استفاده از یک خط انتقال جهت اتصال تمام کامپیوترها در توپولوژی فوق از کابل و تچهیزات کمی استفاده می شود.
- ساختار ساده: توپولوژی خطی دارای یک ساختار ساده است که در آن تنها یک کابل برای انتقال اطلاعات مورد استفاده قرار میگیرد.
- توسعه ی آسان: یک کامپیوتر جدید را میتوان به راحتی در نقطه ای از سبکه اضافه کرد. در صورت اسفاده از دیوایس های بیشتر در یک بخش از سبکه (Segment) میتوان از تقویت کننده ی سیگنال(Repeater) کمک گرفت.
معایب توپولوژی BUS:
- مشگل بودن عیب یابی: با اینکه سادگی موجود در توپولوژی خطی امکان بروز اشتباه را کاهش میدهد در صورت بروز خطا کشف آن ساده نخواهد بود. و نقاط زیادی برای کشف خطا باید بررسی شوند.
- پر هزینه بودن تعمیرات: در صورتی که اشکالی در رسانه ی انتقال بخشی از سبکه وجود داشته باشد، تمام ان بخش می بایست از شبکه خارج گردد.
- راندمان و سرعت پایین: پون در این توپولوژی درهر لحظه فقط یک کامپیوتر قادر ارسال و استفاده از دیتا می باشد، با بالارفتن تعداد دیوایس های موجود در شبکه ، به همان میزان راندمان و سرعت پایین می آید.
توپولوژی ستاره ای (star):
در این نوع توپولوژی از مدلی شبیه ستاره استفاده می گردد.
هر یک از کامپیوترهای موجود در شبکه توسط یک کابل نستقل به دستگاه مرکزی به نام Hub یا Switch متصل شده اند. اصولا از هاب و سوییچ برای مدیریت و توزیع ترافیک شبکه استفاده می شود. در این توپولوژی هرگاه کامپیوتری بخواهد با سیستم دیگر تبادل اطلاعات کند، کامچیوتر منبع ابتدا باید اطلاعات را به دستگاه مرکزی ارسال نماید و سپس از طریق سوییچ، اطلاعات به کامپیوتر مقصد منتقل می گردد.
مزایای توپولوژی استار:
- عیب یابی آسان: با توجه به این مسئله که نقطه مرکزی مستقیما به هر ایستگاه موجود در شبکه متصل است، اشکالات و ایرادات در شبکه به سادگی قابل تشخیص و مهار خواهند گردید.
- هزینه کم برای تعمیرات: در توپولوژی ستاره ای اشکال در یک اتصال باعث خروج آن خط از شبکه و فقط مستلزم اشکال زدایی خط مذکور است و تاثیری در عملکرد سایر کامپیوترهای موجود در شبکه نخواهد داشت. یعنی فعالیت کل شبکه ربطی به متصل بودن تک تک نود ها نخواد داشت.
- نصب سریع: نصب شبکه با این توپولوژی بسیار آسان و سریع است
- توسعه ی آسان: توسعه ی شبکه ی استار نیز بسیار ساده و بی دردسر می باشد.
- عدم تصادم: امکان فعالیت موازی برای ارسال و دریافت همزمان توسط چندین کاربر فراهم است
معایب توپولوژی ستاره ای:
- وابستگی به دستگاه مرکزی(هاب یا سوییچ): در صورتی که سوییچ مرکزی در شبکه با مشگل مواجه شود، کل شبکه از کاز می افتد
- هم شنوایی: در این توپولوژی از یککابل نازک، حساس و نویز پذیر استفاده می شود که میتوان این توپولوژی را از نظر میزان القا و روی هم افتادن خطوط، به عنوان بدترین توپولوژی تلقی کرد
- پرهزینه بودن: کابل کشی این توپولوژی هزینه و وقت زیادی نیتز دارد پون که هر نود شبکه با یک کابل مستقل به هاب یا سوییچ متصل میشود که این امر باعث بالا رفتن حجم و تعداد کابل ها و دشوار شدن مدیریت و سازماندهی آن ها مشود.
در مقاله ی بعدی انواع دیگر توپولوژی های شبکه و مقابسه ی کلی تمام توپولوژی های موجود را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد
